Polityka migracyjna "bez polityki". Antynomie tworzenia polityki migracyjnej w Polsce w okresie 2016-2022
Loading...
CMRWP130188.pdf (1.09 MB)
Authors
Date
2023-02-20
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ośrodek Badań nad Migracjami
Using this material is possible in accordance with the relevant provisions of fair use or other exceptions provided by law. Other use requires the consent of the holder.
Abstract
Artykuł skupia się na analizie ewolucji prac nad polską polityką migracyjną w okresie 2016- 2022. Pierwsza data jest wyznaczona przez wydarzenia związane z kryzysem migracyjnym w Europie (i jego politycznym odbiorem w Polsce) oraz oficjalną rezygnacją z programu polityki migracyjnej państwa przyjętego w 2012 r. Drugą datę wyznacza kryzys humanitarny na polskobiałoruskiej granicy (mający miejsce od sierpnia 2021 r. aż do dnia dzisiejszego, choć obecnie występujący już z mniejszą intensywnością) oraz skutki wojny w Ukrainie i przyjęcie uciekinierów wojennych z tego kraju w Polsce. W tym też czasie nastąpiła zmiana statusu migracyjnego naszego kraju z kraju typowo emigracyjnego w kraj emigracyjno-imigracyjny, głównie za sprawą migracji zarobkowych opierających się na dominacji migracji krótkoterminowych i cyrkulacyjnych (przede wszystkim z Ukrainy). W artykule zwracamy uwagę na podstawowe znaczenie braku określenia jednoznacznych celów polityki migracyjnej państwa oraz wyznaczenia zasad ich realizacji. Dotyczyło to przede wszystkim braku wypracowania kompromisu między celami związanymi z interesami gospodarki i potrzebami demograficznymi społeczeństwa a wąsko rozumianymi priorytetami zachowania bezpieczeństwa państwa. Rodziło to zarówno wewnętrzną konkurencję między poszczególnymi instytucjami w ramach administracji centralnej, jak i sprzyjało wysokiej wrażliwości politycznej prac nad wypracowaniem programu tej polityki. Jej efektem było to, że polityka migracyjna państwa przybrała charakter polityki publicznej „bez polityki” (ang. policy without politics), tj. prowadzenia konsekwentnych działań na różnych polach migracji (takich jak rynek pracy, polityka polonijna, ochrona granic i polityka uchodźcza) bez szerszej politycznej i oficjalnej dyskusji o jej celach w dłuższej perspektywie czasowej. Sytuacja ta sprzyjała również pojawieniu się antynomii w jej funkcjonowaniu polegających na rozziewie między głoszonymi hasłami bezpieczeństwa a rzeczywistym przebiegiem ruchów migracyjnych prowadzących do „nieintencjonalnych jej skutków” w jej funkcjonowaniu (Adamczyk 2021).The article focuses on the analysis of the evolution of work on Polish migration policy in the period 2016-2022. The first date is set by events related to the migration crisis in Europe (and its political reception in Poland) and the official withdrawal from the state's migration policy program adopted in 2012. The second date is set by the humanitarian crisis on the Polish- Belarusian border (occurring since August 2021 until today, although now with less intensity) and the effects of the war in Ukraine and the reception of war refugees from this country in Poland. At that time, the migration status of our country changed from a typical emigration country to an emigration and immigration country, mainly due to economic migrations based on the dominance of short-term and circular migrations (mainly from Ukraine). In the article, we draw attention to the fundamental importance of the lack of clear goals of the state's migration policy and the lack of rules for their implementation. This mainly concerned the failure to reach a compromise between the goals related to the interests of the economy and the demographic needs of the society and the narrowly understood priorities of maintaining state security. This gave rise to both internal competition between individual institutions within the central administration, and was conducive to high political sensitivity of work on developing the program of this policy. Its effect was that the state's migration policy took on the character of a public policy without politics, i.e. consistent actions in various fields of migration (such as the labor market, Polish diaspora policy, border protection and refugee policy) without a broader political and an official discussion about its long-term goals. This situation was also conducive to the emergence of antinomies in its functioning consisting in the gap between the proclaimed slogans of security and the actual course of migration, leading to "unintentional consequences" in its functioning (Adamczyk 2021).