Uczelnia organizacją w odcieniu turkusu - szansa czy iluzja?

Abstract

Po kilkuletnich dyskusjach nad przyszłym kształtem szkolnictwa wyższego w Polsce, zarówno na poziomie systemowym, jak i instytucjonalnym, w 2018 r. uchwalono ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, zwaną dalej Ustawą (2018). Regulacja ta wraz z pakietem rozporządzeń poszerzyła autonomię uczelni w zakresie organizacyjno-zarządczym, jednocześnie potęgując znaczenie ich rozliczalności. Wzmocnienie władzy rektora spowodowało zmianę postrzegania uczelni jako organizacji rozproszonych (Weick, 1976) w kierunku organizacji zwartych (Brunsson i Sahlin-Andersson, 2000) Autorzy opracowania dostrzegli, że koncepcja uczelni, zgodnie z literą i duchem Ustawy, nie zwraca należytej uwagi na relacje między pracownikami. Dlatego za cel artykułu uznano przedstawienie propozycji wdrożenia do instytucji akademickiej elementów coraz częściej opisywanej w literaturze naukowej – a równocześnie budzącej skrajne emocje – koncepcji organizacji turkusowej (Laloux, 2015). W artykule wskazano niewykorzystane, zdaniem autorów, możliwości zmian organizacyjno-zarządczych, jakie stworzyła Ustawa, a także opisano wybrane cechy organizacji turkusowej, odnosząc je do instytucji akademickiej. Ponadto zestawiono cechy uniwersytetu tradycyjnego, przedsiębiorczego oraz uniwersytetu z domieszką turkusu. W części badawczej przeanalizowano wywiady przeprowadzone z celowo wybranymi pracownikami Politechniki Gdańskiej, którzy wyrażali opinie dotyczące nowych rozwiązań organizacyjno-zarządczych zaproponowanych przez współautorkę artykułu podczas wywiadów. W podsumowaniu starano się odpowiedzieć na pytanie sformułowane w tytule.