Soborowa koncepcja uczestnictwa w celebracji roku liturgicznego w kontekście współczesnej kultury

Mocydlarz, Włodzimierz

Soborowa koncepcja uczestnictwa w celebracji roku liturgicznego w kontekście współczesnej kultury

Abstract

W naszej refleksji nad problemem uczestnictwa w celebracjach Roku liturgicznego oraz trudnościach w jego realizacji, przeanalizowaliśmy ogromne bogactwo myśli i odnowy soborowej, jak również ich apropriacji teologicznej w późniejszym już okresie. Liturgia Kościoła, teksty, którymi nieustannie się on modli i w których treści wierzy, zawiera w sobie liczne syntagmy, mające za zadanie ożywiać pełne uczestnictwo wiernych w liturgii. Jest to oczywiście ideał, do którego należy dążyć. Ale na tym tle wydaje się niezrozumiały kryzys uczestnictwa w liturgii, który obserwujemy w naszych czasach. Nie da się go zrozumieć bez rzetelnej analizy zjawisk społecznych i uwarunkowań kulturowych oraz uwzględnienia potrzeby inkulturacji liturgii, bez zatracenia jej jakościowej tożsamości celebracji (praxis), wraz z jej depozytem wiary (teologiczną treścią). Wykazaliśmy, że główną przeszkodą na drodze do ideału uczestnictwa stają różne uwarunkowania kulturowe, a jednym z ich przejawów jest analogicznie pojęty „autyzm liturgiczny”. Wobec niego Kościół podejmuje różne wysiłki, starając się go przezwyciężyć, począwszy od Ruchu Liturgicznego, poprzez Sobór Watykański II i jego dekrety (przede wszystkim Konstytucję o Liturgii Świętej – Sacrocanctum Concilium), dokumenty posoborowe Magisterium Kościoła, jak i wysiłki duszpasterskie we współpracy ze świeckimi wiernymi. Drogą do pokonania tych trudności, uwarunkowań kulturowych, społecznych oraz aliturgicznych postaw, jest otwarcie się i okazanie zaufania Bogu samoudzielającemu się wiernym w celebracjach liturgicznych, czyli otwarcie się „tu i teraz” na udzielanie się Boga w sprawowanym Mysterium, w celebracji zgromadzenia wiernych aktualizującego to wydarzenie zbawcze w danym Actio, by otrzymać życie i uwielbiać Boga w całym życiu – Vita. Chodzi o ożywienie świadomości i udziału wiernych w życiu Boga w aspekcie trynitarnym, o podkreślanie udziału i osobowej jedności każdego wiernego w życiu Boga Ojca, Boga Syna i Boga Ducha Świętego, o odnowienie duchowości chrzcielnej. W konsekwencji, trzeba mówić o odnowie tożsamości chrześcijańskiej, o pogłębieniu formacji opartej o sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego, tj. katechumenat pierwszych czterech wieków chrześcijaństwa. Liturgia zawsze była „szkołą życia chrześcijańskiego”. Ale musimy mówić o reewangelizacji, która sięga nie tylko do źródeł liturgicznych, lecz także patrystycznych i biblijnych. To zresztą było myślą Soboru, a także późniejszej teologii, ukazującej katabatyczne zniżanie się Boga do człowieka z Misterium Zbawienia, świętowanie „Misterium-Actio-Vita”, oraz powrót do Boga, uwielbienie Go poprzez anabasis człowieka. Proces reewangelizacji trzeba zacząć od spotkania ze Słowem Bożym, które tak mocno obecne jest w każdej celebracji liturgicznej, gdyż – jak głosi powszechnie znana maksyma św. Hieronima – nieznajomość Pisma jest nieznajomością Chrystusa. Dlatego też, znajomość natchnionego tekstu z pewnością poprowadzi do participatio actuosa. Tak więc, pierwszym i koniecznym krokiem w procesie reewangelizacji musi być solidna formacja uzdalniająca do słuchania Słowa Bożego.

Nella nostra riflessione sulla questione della partecipazione alla celebrazione dell'anno liturgico, e delle difficoltà nella sua attuazione, abbiamo analizzato una ricchezza di idee e rinnovamento conciliare, così come i loro più tardi appropriazioni teologici. La liturgia dell'anno con i suoi testi, che costantemente la Chiesa prega, crede e ritiene, contiene una serie di sintagma, per incoraggiare la piena partecipazione dei fedeli alla liturgia. É questo un'ideale, a cui dobbiamo sforzarci. Ma su questo sfondo, sembra incomprensibile la crisi di partecipazione alla liturgia che stiamo vedendo in questo nostro tempo. Non può essere compresa senza un'analisi affidabile dei fenomeni sociali e culturali e tenendo conto delle esigenze della inculturazione della liturgia, senza perdizione dell'identità qualitativa della sua celebrazione (praxis), insieme con il suo deposito della fede (il contenuto teologico). Abbiamo dimostrato che il principale ostacolo al raggiungimento degli ideali di partecipazione sono diversi condizioni culturali, e una delle sue manifestazioni è altrettanto concepito l'autismo liturgico. A lui la Chiesa ha preso vari sforzi, cercando di superarlo, dal Movimento Liturgico, attraverso il Concilio Vaticano II e dei suoi decreti (in primo luogo la Costituzione sulla Sacra Liturgia – Sacrosanctum Concilium) documenti postconciliari del Magistero della Chiesa e gli sforzi pastorali in collaborazione con i fedeli laici. Il modo di superare queste difficoltà, culturali, sociali e gli atteggiamenti a-liturgici, è quello di aprire e mostrare fiducia in Dio che è l'Autocomunicazione (Selbstmitteilung) ai fedeli alle celebrazioni liturgiche, cioè ci vuol di l'aprirsi „hinc et nunc” per concedere il mistero di Dio che si esercita in Mysterium, nella celebrazione dell'Assemblea dei fedeli actualizzante quell'Opera salvifica nell'ecclesiale „Actio”, per ricevere la vita divina e glorificare Dio in tutta la sua vita - „Vita”. Si tratta di una rinascita di consapevolezza e partecipazione dei fedeli alla vita di Dio, sotto l'aspetto della Trinità, per sottolineare la partecipazione e unità personale di ogni fedele nella vita di Dio Padre, Dio Figlio e Dio Spirito Santo, a rinnovare la spiritualità battesimale. Di conseguenza, si deve parlare di rinnovamento dell'identità cristiana, di approfondimento della formazione basata sui sacramenti dell'iniziazione cristiana, cioè il catecumenato dei primi quattro secoli del cristianesimo. La liturgia è sempre stata una „scuola di vita cristiana”. Ma dobbiamo parlare della ri-evangelizzazione, che raggiunge non solo a fonti liturgiche, ma anche patristiche e bibliche. In effetti, questo è stato pensato del Consiglio, e poi della teologia, che mostrava una „katabasis” (l'abbassamento) di Dio per l'uomo con il Mistero della Salvezza, la celebrazione del „Mistero-Actio-Vita”, e il ritorno a Dio, la glorificazione di Lui con l'„anabasis” umano. Il processo di ri-evangelizzazione deve iniziare con un incontro con la Parola di Dio, che tanto è presente in ogni celebrazione liturgica, perché l'ignoranza delle Scritture è ignoranza di Cristo (s. Geronimo). Dunque, il conoscere delle Scritture certamente porterà ad actuosa participatio. Così, il primo e necessario passo nel processo di ri-evangelizzazione deve essere una solida formazione di rendere capace per l'ascolto della Parola di Dio.

Description

Contents: 1. Ujęcie participatio w świetle Sacrosanctum Concilium 2. Współczesne uwarunkowania kulturowe uczestnictwa w celebracji liturgicznej 2.1. Upośledzenie "autyzmem" - udziałem współczesnego świata. Autyzm jako jednostka chorobowa 2.2. Uwarunkowania kulturowe - zaniedbania i brak równowagi edukacyjnej. Brak zaufania i autyzm liturgiczny 2.3. Uwarunkowanie przedmiotowe modlitw liturgicznych. Wpólnota kon-celebrująca i współ-uczestnicząca lekarstwem na autyzm liturgiczny 2.3.1. Aspekt uczestnictwa (udzielania się) Boga - katabasis Boga 2.3.2. Aspekt uczestnictwa (udziału) w życiu Boga - anabasis człowieka 2.3.3. Aspekt celebracji, obchodu liturgicznego - mysterium - actio - vita 3. Droga wyjścia - "ku zaufaniu" 4. Zakończenie SOMMARIO