Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach – różne oblicza zmian regionalnych i lokalnych
Loading...
TOM_IV.pdf (14.23 MB)
Authors
Date
2014
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo Politechniki Koszalińskiej
License
Abstract
Regiony w Europie zaczęły kształtować się wcześniej, aniżeli powstały na kontynencie państwa. Decydowały o tym fakcie głównie warunki geograficzno-przyrodnicze oraz ekonomiczno-surowcowe, które przełożyły się z kolei na historyczny proces tworzenia społeczności lokalnych i regionalnych. Zamieszkiwanie na wydzielonym terenie, często ograniczonym rzekami, jeziorami czy górami decydowało o uformowaniu się pewnych szczególnych cech. Ich udziałem było wytworzenie wspólnych podstaw gospodarowania i utrzymania, dalej postaw aksjologicznych popartych przeżyciami i wierzeniami całej populacji. Wraz z tym tworzyła się lokalna i regionalna historia, ugruntowywano katalog problemów, który stawał się wyznacznikiem do przetrwania takiej zbiorowości, tworzono budowle mówiące o jej bogactwie bądź o przywiązaniu do konkretnych wartości. Kolejne formacje społeczno-ekonomiczne, które zmieniały oblicze Europy wspierały rozwój regionalny bądź chciały ograniczyć rolę regionów na rzecz budowy silnych państw narodowych, kierowanych centralnie. Niemniej jednak przez kolejne dziesięciolecia regiony stały się ważnym ogniwem decydującym o europejskim obliczu, stąd ich ważna rola instytucjonalna w strukturach Unii Europejskiej. Treści te spowodowały, że regionalizacja i regionalizm nabrały nowego znaczenia w warunkach polskich po 1989 r., co wpłynęło na powstanie niniejszej części opracowania. Część tę rozpoczyna materiał poświęcony 25-leciu polskiej samorządności widziany poprzez pryzmat zmian zawartych w ordynacjach wyborczych. W dalszej kolejności wskazano na europejską i polską politykę regionalną. Z elementem tym związane są następne artykuły odnoszące się do euroregionów oraz województwa zachodniopomorskiego, które stało się kolejnym europejskim regionem. Od średniowiecza na terenie Pomorza Zachodniego budowano nie tylko społeczności lokalne i regionalne, ale na skutek procesów politycznych doszło do powstania tam ośrodków władzy państwowej Księstwa Zachodniopomorskiego. Stolicą tego podmiotu był Szczecin, ale władza księcia rozciągała się po obu stronach Odry. Po kilkusetletniej jego działalności uległo ono rozczłonkowaniu w latach wojny 30-letniej w 1. połowie XVII w., jednakże pozostałości po tamtym podmiocie polityczno-ustrojowym występują do współczesności. Stąd potrzeba odnowienia więzi nie tylko społecznych między poszczególnymi społecznościami, ale i zadbania o jego zabytki, wspólne dziedzictwo Odry i Bałtyku oraz inne. Część niniejszą kończą dwa materiały odnoszące się do pilskiej społeczności lokalnej i regionalnej, która w pierwszym okresie transformacji posiadała rangę województwa, po czym została włączona do Wielkopolski. Główną myślą przewodnią niniejszej części stało się przedstawienie polskich zmian lokalnych i regionalnych w ostatnim ćwierćwieczu z zaznaczającym się wpływem województwa zachodniopomorskiego.