Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

Displaying 1 - 5 of 87 records

Przeobrażenia struktury użytkowania gruntów rolnych w województwie świętokrzyskim w pierwszej dekadzie XXI w.
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2019) Kamińska, Wioletta; Mularczyk, Mirosław; Suligowski, Roman; Jan Kochanowski University in Kielce, Poland Institute of Geography and Environmental Sciences
Celem artykułu jest ocena zmian w strukturze użytkowania gruntów w gospodarstwach rolnych województwa świętokrzyskiego w latach 2002-2010 oraz identyfikacja czynników kształtujących badane przeobrażenia. W badaniach wykorzystano dane z Powszechnych Spisów Rolnych z lat 2002 i 2010 dotyczące powierzchni gruntów gospodarstw rolnych. W pracy zastosowano podstawowe wskaźniki statystyczne i opracowania kartograficzne obrazujące przestrzenne zróżnicowanie dynamiki zmian struktury użytkowania gruntów rolnych w gminach analizowanego obszaru. Stwierdzono, że zmiany w użytkowaniu gruntów będących w użytkowaniu gospodarstw rolnych w woj. świętokrzyskim w latach 2002-2010 nie w pełni wpisywały się w tendencje ogólnokrajowe. Zauważono również istotne różnice w przemianach struktury użytkowania gruntów rolnych między obszarami z przewagą funkcji przemysłowych (podregion kielecki województwa), a obszarami z dominującą funkcją rolniczą (podregion sandomiersko-jędrzejowski).
Krajobrazy megalityczne. Próba zdefiniowania pojęcia i umiejscowienia w typologiach krajobrazu
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2019) Żemła-Siesicka, Anna; University of Silesia in Katowice, Faculty of Natural Sciences, Poland
Budowle megalityczne stanowią jeden z najstarszych elementów kulturowych Europy. Poprzez swoją monumentalną formę megality stanowiły przez tysiąclecia swego istnienia wyróżniający element krajobrazu. Celem artykułu jest wykazanie, iż szczególny charakter materialny i niematerialny przestrzeni cechującej się występowaniem megalitów może decydować o wyodrębnieniu w dotychczasowych klasyfikacjach typu krajobrazu megalitycznego. Na potrzeby zdefiniowania pojęcia przyjęto fizjonomiczno-percepcyjne ujęcie krajobrazu. Przedstawiono ogólną charakterystykę krajobrazu megalitycznego pod względem wartości kulturowych, przyrodniczych, przestrzennych i niematerialnych. Odniesiono jego cechy do wybranych typologii krajobrazu i zaproponowano autorską definicję krajobrazu megalitycznego. Uznano, że krajobraz megalityczny należy do podtypu krajobrazu archeologicznego (historycznie), sakralnego (funkcjonalnie) oraz krajobrazu przyrodniczo-kulturowego (w zakresie przekształceń antropogenicznych). Charakteryzuje się specyficzną fizjonomią o własnej formie krajobrazowej oraz unikalnych cechach niematerialnych i swoistym genius loci, związanych z historyczną (sepulkralną, świątynną, społeczną, astronomiczną, magiczną) oraz obecną (ezoteryczną, turystyczną) funkcją obiektów. Zebranie cech charakterystycznych krajobrazu megalitycznego oraz ulokowanie typologiczne przedstawione w artykule stanowi podstawę do dalszych dyskusji i działań w zakresie znaczenia, oceny zagrożeń oraz ochrony współczesnych krajobrazów megalitycznych.
Przemiany przestrzenne wybranych miast mazurskich w latach 1945-1989, w świetle badań jakościowych mieszkańców
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2019) Musiaka, Łukasz; University of Lodz, Faculty of Geographical Sciences, Poland Department of Political and Historical Geography and Regional Studies
Ofensywa Armii Czerwonej w 1945 r. spowodowała ogromne zniszczenia miast mazurskich. W niektórych przypadkach, czasami bezpowrotnie, zatarty został powstający przez wieki krajobraz kulturowy. Odbudowa ze zgliszczy i późniejsza rozbudowa w duchu socjalistycznym trwały przez kolejne kilkadziesiąt lat. Celem artykułu było poznanie opinii mieszkańców na temat przemian przestrzennych wybranych miast mazurskich w okresie 1945-1989. Aby zgromadzić odpowiedni materiał do analiz, zastosowano metodę badań jakościowych. Wywiady pogłębione zostały przeprowadzone z mieszkańcami sześciu wytypowanych miast o różnej skali zniszczeń wojennych. Respondenci w większości ocenili odbudowę powojenną pozytywnie. Późniejsze przemiany morfologiczne otrzymały gorsze noty. Równocześnie badane osoby potrafiły docenić skalę prowadzonej odbudowy, powstawanie miejsc pracy i rozwój ekonomiczny w tym okresie. Skutki zniszczeń wojennych oraz prowadzonych później prac porządkowych i budowalnych w miastach mazurskich, są odczuwane do dziś. Zarówno fizycznie, w krajobrazie miast, jak i w opiniach ich mieszkańców.
Prognozowane zmiany wybranych elementów krajobrazu kulturowego Polski do roku 2050. Szkic geograficzny – część 2
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2019) Plit, Joanna; Myga-Piątek, Urszula; Plit, Florian; Stanisław Leszczycki Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences in Warsaw, Poland; University of Silesia in Katowice, Faculty of Natural Sciences, Poland; The Jan Kochanowski University in Kielce, Institute of Geography and Environmental Management, Poland
W artykule przedstawiono prawdopodobną ewolucję i prognozowany stan elementów/składników krajobrazu kulturowego Polski w 2050 r. Ekstrapolując obserwowane procesy przyrodnicze, trendy społeczno-gospodarcze i kulturowe, omówiono: uwarunkowane antropogenicznie efekty zmian szaty roślinnej i wód powierzchniowych, przewidywane krajobrazowe zmiany w strukturze upraw i własności w rolnictwie, efekty rozwoju osadnictwa, i alternatywnych źródeł energii. Przedstawiony scenariusz obejmuje także krajobrazowe skutki: globalizacji, oczekiwanego napływu imigrantów, multikulturowości i przeciwstawnych tendencji historycyzmu. Postuluje się wykonanie regionalnych i lokalnych prognoz zmian krajobrazowych oraz dalsze prace metodyczne, co pozwoli na lepszą ochronę walorów krajobrazu kulturowego Polski. Założenia teoretyczne i czynniki krajobrazotwórcze omówiono w poprzednim artykule Myga-Piątek, Plit, Plit 2019. Poniższy tekst jest jego kontynuacją.
Zagrożenia walorów fizjonomicznych krajobrazu terenów przyległych do dróg o znaczeniu turystycznym przez obiekty reklamy zewnętrznej na przykładzie drogi krajowej Myślenice – Zakopane
(Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 2019) Badora, Krzysztof; Biegun, Magdalena; University of Opole, Poland Institute of Socio-Economic Geography and Spatial Management
W artykule przedstawiono ocenę zagrożenia walorów fizjonomicznych krajobrazu wzdłuż drogi krajowej Myślenice – Zakopane, jednej z najważniejszych dróg turystycznych Polski. Podstawą analizy była inwentaryzacja obiektów reklamy zewnętrznej po obydwu stronach drogi w pasmach o szerokości 100 m. Badany obszar ma bardzo istotne znaczenie w percepcji krajobrazów górskich polskiej części Karpat. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono bardzo wysoki stopień zagrożenia walorów widokowych przez reklamy. Zinwentaryzowano 1096 obiektów reklamowych, co daje średnie zagęszczenie ok. 18 reklam na 1 km drogi. Na najbardziej zagrożonych odcinkach w Zakopanem i Rabce obiekty reklamowe występują średnio co 15 m. Najbardziej narażonymi krajobrazami na degradację są otwarte krajobrazy łąk i pastwisk oraz zabudowane krajobrazy miejscowości górskich. Obiekty reklamy zewnętrznej są bardzo poważnym zagrożeniem dla tożsamości i odrębności krajobrazów gór Polski. Stopień zagrożenia wymaga pilnego uruchomienia przez samorządy terytorialne narzędzi prawnych ochrony krajobrazu w procesach planowania i zagospodarowania przestrzennego.

Recent Submissions